ตัวอย่างการออกแบบผลิตภัณฑ์นวัตกรรม

การออกแบบผลิตภัณฑ์นวัตกรรม

ต้องขอโทษครับติดภาระกิจ ทำให้เขียนเสร็จช้า เป็นไงบ้างครับผ่านมา 7 ตอนแล้ว หวังว่าคงได้รับประโยชน์กันบ้างไม่มากก็น้อย ซึ่งก็ยังมีเสียงบอกมาว่าขอให้ยกตัวอย่างให้เห็นกันแล้วเข้าใจง่ายๆมาอธิบายกันบ้าง ในตอนนี้จะทำเคสตัวอย่างเกี่ยวกับการออกแบบผลิตภัณฑ์นวัตกรรมกัน โดยเราจะเจาะลึกกันเป็นส่วนๆไปเลยนะครับ 

ผลิตภัณฑ์(Product) ในปัจจุบันเราสามารถแบ่งผลิตภัณฑ์ได้เป็นหลักๆ 2 ประเภท ได้แก่ 

1. สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่จับต้องได้ Physical products 

คนมักคิดถึงการสร้างสรรค์และการสรรหาสินค้าประเภท Physical products มาใช้หรือขายเป็นอันดับต้น ๆ Physical products เป็นสินค้าที่มีตัวตน อาทิ เสื้อผ้า กระเป๋า รองเท้า ซองโทรศัพท์มือถือ อุปกรณ์อิเลคทรอนิกส์ ไปจนถึงอาหารและขนม เป็นต้น ฯลฯ 

2. สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่จับต้องไม่ได้ Information products 

Information Products คืออะไร Information แปลว่า ข้อมูล และ Information products คือ สินค้าที่มุ่งเน้นการให้ข้อมูลความรู้ หรือที่เรามักคุ้นเคยกันดีในรูปแบบของ ชุดผลิตภัณฑ์ How-to ต่าง ๆ ในรูปแบบของ หนังสือ ซีดีออดิโอ วีดีโอคอร์ส และสัมมนาสด Information products เป็นสินค้าที่ไม่มีตัวตน อาทิ การบริการ การให้ความรู้ การอบรม ซึ่งไม่ได้เป็นสิ่งของโดยตรงและสัมผัสได้จากความรู้สึกเป็นหลัก อย่างไรก็ดีสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่จับต้องไม่ได้ Information products นี้น้อยคนที่จะนึกถึง ซึ่งเป็นสินค้าอีกประเภทซึ่งสามารถทำเป็นธุรกิจ และมีอัตรากำไรที่ค่อนข้างสูง ถ้ามีโอกาสจะหาข้อมูลมาให้ในครั้งถัดๆไปนะครับ

การออกแบบผลิตภัณฑ์นวัตกรรม ในที่นี้เราจะหมายถึงการออกแบบผลิตภัณฑ์ประเภท Physical products ที่มีการใช้งานได้เหมือนเดิม ใกล้เคียงของเดิม หรือดีกว่าของเดิม หรือแตกต่างจากของเดิมเนื่องจากแนวความคิดใหม่ที่คนทั่วไปให้การยอมรับ สามารถใช้งานได้จริง และที่สำคัญที่สุดในปัจจุบันคือต้องขายได้ด้วย ซึ่งในการคิดการออกแบบผลิตภัณฑ์นวัตกรรมปัจจุบันมักจะนำเอาปัญหาที่พบอยู่บ่อยๆ มาตั้งเป็นโจทย์เพื่อหาทางในการแก้ไข จนในที่สุดก็เกิดมาเป็น ผลิตภัณฑ์นวัตกรรม ซึ่งในแต่ละครั้งจะเกิดมาจากการตั้งคำถามก่อนเป็นสำคัญในครั้งนี้จะขอนำเอาตัวอย่างการออกแบบผลิตภัณฑ์นวัตกรรมที่ใช้สำหรับผู้พิการทางสายตา และผู้สูงอายุที่ยังพอจะทำได้ด้วยตัวเองมาเป็นตัวอย่างซัก 3 ชิ้น

การออกแบบผลิตภัณฑ์นวัตกรรมเครื่องใช้ในครัวที่ใช้สำหรับผู้พิการทางสายตา เป็นผลงานการออกแบบของนักศึกษาชาวสิงคโปร์ ที่จุดประกายขึ้นมาจากการไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่แล้วพบว่า มือของญาติผู้ใหญ่ท่านนั้นมีรอยแผลมากมายจากการโดนมีดบาด น้ำร้อนลวก ทำให้นักศึกษาท่านนั้นไม่สบายใจ สนใจที่จะหาทางในการลดปัญหาที่จะเกิดขึ้นอีกในอนาคต จึงเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดการผลักดันให้มีการตั้งเป็นโครงการในการออกแบบผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ในครัวที่ใช้สำหรับผู้พิการทางสายตา โดยทีมนักศึกษาของสิงคโปร์ 

ปัญหาที่จุดประกายคือ สงสารญาติผู้ใหญ่ที่พบอุบัติเหตุจากการทำอาหารบ่อยมาก

การตั้งคำถาม

1. มีเครื่องใช้ในครัวอะไรบ้างที่จะก่อให้เกิดอุบัติเหตุได้
2. มีสาเหตุอะไรบ้างที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุ
3. มีวิธีในการป้องกันอย่างไรบ้าง
4. ต้องทำเครื่องมือหรืออุปกรณ์ในการทำอาหารไม่ซับซ้อน ใช้งานง่าย

ตัวอย่างหลังจากตั้งคำถามแล้วพบว่ามีเครื่องครัว หรือเหตุการณ์ที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุบ่อยอยู่ได้แก่

1.1 มีด 

1.2 ฝาหม้อ(ในขณะอยู่บนเตาและร้อนอยู่) 

1.3 การเติมน้ำร้อนใส่ในแก้ว 

การจำแนกสาเหตุในการเกิดปัญหาพบว่า

2.1 การถูกมีดบาดที่มือเนื่องจากมองไม่เห็น

2.2 โดนฝาหม้อลวก เนื่องจากการต้มอาหาร

2.3 การเติมน้ำร้อนใส่แก้วจนล้นออกมานอกแก้ว

หลังจากพบสาเหตุ ก็จะเริ่มหาวิธีการในการป้องกันของแต่ละปัญหา และสาเหตุจะพบว่าในการออกแบบผลิตภัณฑ์นวัตกรรมเครื่องใช้ในครัวที่ใช้สำหรับผู้พิการทางสายตาครั้งนี้จะเป็นการออกแบบชุดรวมกันเพราะเป็นอุปกรณ์เครื่องครัว โดยจะแยกแต่ละอย่างได้ดังนี้

3.1 มีด สาเหตุของปัญหามาจากคมมีดเป็นหลัก ดังนั้นถ้าไม่โดนคมมีด โอกาสที่จะโดนมีดบาดก็จะลดลงได้มากที่สุด

3.2 ฝาหม้อ สาเหตุของปัญหามาจากความร้อนที่ทำให้น้ำในหม้อเดือดเป็นหลัก ดังนั้นจะต้องควบคุมทิศทางของไอน้ำในเวลาที่เกิดควันไอน้ำ และออกแบบที่จับของฝาใหม่ให้อยู่คนละด้านที่จะไม่โดนไอน้ำ

3.3 การเติมน้ำร้อนใส่แก้วน้ำ สาเหตุของปัญหาเกิดจากผู้เติมน้ำร้อนมองไม่เห็น ดังนั้นจึงต้องทำให้ผู้พิการทางสายตาจับต้องได้ว่าระดับอยู่ในระดับที่ต้องการแล้วหรือยัง

ในการตั้งโจทย์ครั้งนี้มีข้อกำหนดอยู่ว่า

4.1 ต้องทำเครื่องมือหรืออุปกรณ์ในการทำอาหารไม่ซับซ้อน ใช้งานง่าย

4.2 อุปกรณ์หรือเครื่องใช้จะต้องมีขนาดใกล้เคียงของเดิม หรือยังเป็นขนาดมาตรฐาน

4.3 จะต้องมีวิธีการใช้งานใกล้เคียงของเดิมหรือดีกว่า เช่นการจับการถือต้องง่ายสะดวก ก็คือการนำศาสตร์ หรือความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์มาใช้ในการมาประยุกต์

4.4 รูปลักษณ์ในแง่ของศิลปะเช่น สีสันต่างๆไม่เน้นมาก แต่ในแง่ของ ขนาด ผิวสัมผัสรูปร่าง น่าจะมีผล 

4.5 วัสดุ จะมีผลในแง่ของน้ำหนัก ความทนทาน รวมไปถึงราคาของผลิตภัณฑ์ ต้องมีความเหมาะสม ต้องไม่เป็นพิษต่อผู้ใช้และใช้สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ใช้สำหรับรับประทานได้

4.6 ต้องไม่เป็นมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม

4.7 นำเอาเทคนิคในการสร้างนวัตกรรมมาใช้ได้แก่

• การลดหรือเอาออก Subtraction
• การเพิ่มหรือการเติม Multiplication 
• การแยกหรือสลับขั้นตอน Division 
• การรวมกัน Unification 
• การเชื่อมโยง Relation

ซึ่งแต่ละผลิตภัณฑ์ไม่จำเป็นจะต้องใช้เหมือนกัน ซึ่งแต่ละผลิตภัณฑ์จะใช้เทคนิคที่ต่างกันดังนี้ 

มีด เป็นอุปกณ์ที่ใช้ในครัวเพื่อใช้หั่น ตัด อาหารเป็นหลัก การออกแบบจึงเลือกเทคนิคการเพิ่มหรือการเติมส่วนที่ทำไว้สำหรับปิดคมมีดในขณะใช้งาน โดยใช้วัสดุที่ยืดหยุ่นได้ดี และมีความแข็งแรงสูง น้ำหนักเบา มาเป็นส่วนประกอบเพิ่ม ต้องไม่เป็นพิษต่อผู้ใช้และใช้สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ใช้สำหรับรับประทานได้ 

ฝาหม้อ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ร่วมกับหม้อ ใช้ในการปิดในขณะทำอาหาร ออกแบบโดยเทคนิคการเอาออกไป แล้วเปลี่ยนเป็นฝาหม้ออเนกประสงค์ที่ควบคุมทิศทางของไอน้ำเวลามีน้ำเดือด โดยใช้วัสดุที่มีความแข็งแรง ทนความร้อนได้ดี น้ำหนักไม่มากนักเนื่องจากในเวลาที่น้ำเดือดจะมีแรงดันในระดับหนึ่ง ซึ่งอาจทำให้ฝาร่วงหล่นได้จึงต้องมีน้ำหนักบ้างเล็กน้อย ต้องไม่เป็นพิษต่อผู้ใช้และใช้สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ใช้สำหรับรับประทานได้ 

ช้อน เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการชงเครื่องดื่มต่างๆ ออกแบบโดยการใช้เทคนิคการเพิ่ม โดยการเพิ่มลูกลอยไปใส่ไว้ในก้านของช้อน เมื่อเวลาที่ใส่น้ำถึงระดับที่ต้องการจะสัมผัสได้โดยลูกลอยจะค่อยๆลอยขึ้นมาจนนิ้วสัมผัสได้ วัสดุที่ใช้โดยที่ตัวช้อนอาจจะเป็นพลาสติกหรือโลหะก็ได้ ส่วนลูกลอยอาจจะเป็นพลาสติกที่ลอยน้ำได้ หรือเป็นโฟม แต่ต้องทนความร้อนได้ดี ต้องไม่เป็นพิษต่อผู้ใช้และใช้สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ใช้สำหรับรับประทานได้ 

จะเห็นได้ว่าผู้ออกแบบ มีความตั้งใจที่ดี จนเป็นแรงบันดาลใจ ให้เกิดการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ที่เป็นประโยชน์แก่กลุ่มเป้าหมายได้อย่างตรงประสงค์ที่ตั้งเป้าไว้ซึ่งไม่ใช่เป็นเรื่องง่ายในการทำเลย ซึ่งสามารถสรุปออกมาได้ดังนี้ ผู้ออกแบบต้องมี

• สนใจ และใส่ใจ การทำอะไรต้องใช้ใจเป็นเครื่องมือนำไป
• ช่างสงสัย ฉลาดในการตั้งคำถาม
• ใฝ่รู้
• ช่างฝัน หรือชอบฝัน
• มุ่งมั่น
• คิดแตกต่าง
• ที่สำคัญที่สุด ต้องคิดว่าจะต้องทำให้ได้ ไม่ยอมแพ้ ต่ออุปสรรคทั้งปวง

ในครั้งนี้จะขอจบแค่ในส่วนการออกแบบก่อนนะครับ ส่วนของการนำออกสู่ตลาดจะนำมาเสนอในครั้งหน้าครับ สิ่งที่นำเสนอมาในครั้งนี้ ผมก็ได้มาจากการ มองเห็นความตั้งใจ ความมุ่งมั่น การเอาใจใส่ ของผู้ออกแบบเป็นหลัก เพราะผู้ออกแบบมีความรักต่อผู้ที่จะใช้ผลิตภัณฑ์ ส่วนที่เหลือก็เป็นการใช้ศาสตร์ และศิลปะ นำมาผสมผสานกันอย่างลงตัวจนเกิดมาเป็นผลิตภัณฑ์ที่สามารถใช้งานได้จริง และมีผู้ยอมรับ จนสามารถที่จะขายได้จริง หวังว่าผู้อ่านคงจะพอเข้าใจบ้างนะครับ เหมือนเดิมสงสัยส่วนใดแจ้งเข้ามาได้ครับ